Over Napoleon en fantasy sieraden met viooltjes

door Linda de Bruijn

 "Who doesn't believe in magic will never find it". Magie is te vinden in dagelijkse dingen om ons heen, soms is het alleen lastig om de tijd te nemen om het te zien. Ik vind dat mijn tuin vol zit met magie. Ik geniet elke dag van de vogels die onze tuin bezoeken en de bloemen en planten die er groeien.

Dit voorjaar plantte ik nieuwe viooltjes in onze tuin, het leuke van viooltjes vind ik dat ze zichzelf uitzaaien en dat je er ook het volgend jaar plezier van hebt. Elke dag plukte ik daarvan een aantal bloemetjes om te drogen in de studio. Het klimaat in de studio bleek prima te zijn voor het drogen want binnen een paar dagen waren ze gekrompen tot miniatuur bloemetjes. Deze miniatuur bloemetjes zijn verbonden met grote namen als Napoleon Bonaparte en Jupiter en worden al eeuwen lang gebruikt voor allerlei verschillende doeleinden. Ik was er benieuwd naar en ging op speurtocht. 

Van mijn Engelstalige collega's leerde ik dat de Britten twee verschillende namen voor het viooltje gebruiken: violet en pansy, vergelijkbaar met de Franse benamingen violette en pensee sauvage. Er zit ook duidelijk verschil in de beiden "soorten". Pansies hebben een compactere groei dan violets en pansie bloemen zijn meestal groter, ongeveer 5 tot 7 centimeter in diameter, met duidelijke markeringen of vlekken die op een gezicht lijken. De bloembladen verschillen ook. Pansies hebben vier bloembladen die naar boven wijzen en één die naar beneden wijst; violets hebben drie bloembladen die naar boven wijzen en twee die naar beneden wijzen. Violet bloemen zijn meestal een witte en blauwviolette tot gele kleur.

Maar ze wordt ook gekscherend 'Johnny-jump' genoemd vanwege het wegspringende zaad. In Duitsland noemt men haar Stiefmütterchen. De Latijnse naam voor dit kleine bloemetje is Viola, dat van oorsprong een verkleinwoord is van het Griekse ion, dat oorspronkelijk vion luidde, waarmee  planten werden aangeduid die lekker geurden.  

Er zijn vele soorten viooltjes, naast het driekleurig viooltje, is het Maarts viooltje misschien wel het meest bekend. Over het Maarts viooltje bestaan veel verhalen. Zo is er een Griekse mythe over Jupiter die van de Olympus was afgedaald en over de aarde wandelde, vermomd als jonge herder die een sneeuwwit lam bij zich droeg. Jupiter zag een groep mensen zich naar de tempel van zijn vrouw Juno begeven en hij volgde hen. Daar werd hij op slag verliefd op de priesteres Io, de mooie dochter van koning Inachos van Argos en hij legde het lam als offergave voor haar neer. De liefde bleek wederzijds, maar Juno kwam erachter en was vreselijk jaloers. Om Io tegen Juno te beschermen veranderde Jupiter haar in een koe. Het Driekleurig viooltje liet hij als voedsel voor haar groeien. 

Het Maarts Viooltje is ook  gewijd aan Persephone, de  Griekse godin van de Onderwereld. Persephone, dochter van Demeter en Zeus, van aarde en hemel, plukt viooltjes als zij naar de onderwereld wordt gebracht. Op oude munten van de Siciliaanse stad Henna stond o.a. het Maarts Viooltje afgebeeld, omdat volgens een mythe Persephone in deze plaats door Hades werd meegevoerd.

Het viooltje is symbool van het voorjaar en omdat ze  klein van stuk is, is ze ook symbool van verborgen schoonheid en deugd, nederigheid en bescheidenheid.

Maar ook in de middeleeuwen bestonden er vele verhalen over het viooltje, volgens een oud bijgeloof moest je de eerste drie viooltjes die je aan de bosrand vond, plukken en inslikken als middel tegen de koude koorts of andere ellendige ziektes. 

Viooltjes worden sinds oudsher gebruikt als basis voor veel parfums. Al in de tijd van Napoleon Bonaparte was de geur van het viooltje een van de meest populaire geuren aan het hof. Napoleon begroef uiteindelijk zelfs zijn vrouw onder een graf van viooltjes. Maar wist je ook dat er snoep van viooltjes wordt gemaakt en de bloemen kunnen gebruikt worden voor de decoratie van maaltijden en bijvoorbeeld bruidstaarten.   

De kleuren van mijn gedroogde bloemen zijn prima bewaard gebleven, eigenlijk best wel een klein wondertje, een stukje magie van Moeder Natuur. De gedroogde viooltjes heb ik in een miniflesje gedaan en er bijzondere kettingen van gemaakt. Ik had genoeg bloemetjes voor 4 kettingen.  Zo draag je dus de lente fijn met je mee.  

Draag jij de lente dichtbij?

Verhalen die je misschien ook leuk vindt: