Wat Claire Fraser, Michelle Obama en Katy Perry met elkaar gemeen hebben: parels.

door Linda de Bruijn

Zeg eens eerlijk, bij parels denk jij toch ook al gauw aan oma's parelketting en aan ouderwets, aan oude royalty? Maar niets is minder waar, parels zijn klassiek maar ook van alle tijden. Denk maar aan Outlander, aan de parelketting die James Fraser aan Claire geeft tijdens hun huwelijksnacht, maar ook aan de parels die Audrey Hepburn droeg in de film Breakfast at Tiffany's (1961) en de beroemde parels die Elizabeth Taylor droeg. Parelsieraden worden tegenwoordig niet alleen gedragen door "royalties" zoals onze eigen koningin Maxima en ex-first lady Michelle Obama, maar ook door filmsterren en zangeressen als Sarah Jessica Parker en Katy Perry.

Modeontwerpster Coco Chanel, die in de jaren 1920 the little black dress bedacht, was gek op het dragen van parels of zoals ze het zelf verwoordde: “A woman needs ropes and ropes of pearls".  Ze droeg vaak echte en namaak parels door elkaar heen en vond dat een vrouw, voordat ze het huis verliet, altijd één accessoire af moest doen. In plaats van jezelf vol te hangen met sieraden, benadrukte Coco de elegantie van less is more :"Simplicity is the key to elegance".

Ook in Hollywood waren parels populair. In 1969 kocht Richard Burton voor Elizabeth Taylor een van 's werelds beroemdste zwarte parels, La Perengrina, die oorspronkelijk toebehoorde aan de Spaanse koning Filips de Tweede.  La Peregrina is niet de grootste, maar wel één van de meest volmaakt gevormde druppelvormige parels ter wereld. Na de dood van Liz Taylor werd de parel geveild bij Christie's en verkocht voor ruim 9 miljoen euro.

Het was echter Jackie Kennedy, de vrouw van de Amerikaanse president John F. Kennedy (1961-1963) die parels tot een echte modetrend maakte. First Lady Jacky droeg een driedubbele parelketting tijdens de vele staatsbezoeken die zij samen met haar man aflegde, waaronder een bezoek aan India in 1962. Hiervan verschenen in het blad Life iconische foto's waarop Jackie te zien was een abrikooskleurig jurkje met strik, lange witte handschoenen en de inmiddels beroemd geworden driedubbele parelketting. Na haar overlijden in 1966 werd de parelketting verkocht voor $ 211,500, een ongelooflijk hoog bedrag voor een ketting van namaakparels, die ze in 1950 in een warenhuis zelf had gekocht voor $ 35.  De koper van de ketting was een bedrijf dat het model namaakte en er meer dan 130.000 stuks van verkocht.

Echte parels groeien in oesterachtige zeemossels, enkele soorten zoetwatermossels en soms ook in slakken. Geschat wordt dat in 1 op de 15 000 wilde oesters een parel zit. Ze ontstaan als reactie op binnengedrongen vreemde delen tussen de schelp en de mantel of zelfs in het inwendige van de mantel, zoals bv. een zandkorrel of een kleine verontreiniging. De buitenhuid van de mantel, dat gewoonlijk parelmoer vormt aan de binnenzijde van de schelp, kapselt het binnengedrongen vreemde voorwerp in. Uit deze kapsels ontstaat de parel. Als de parel op de binnenkant van de schelp groeit, dan moet ze uit de wand worden gezaagd. De vorm is dan slechts halfkogelvormig. Deze parels heten 'blisters',  Engels  voor  huidblaasje  of schaalparel. Soms wordt er ook iets in de schelp ingebracht als een soort van kern.  Het weekdier omvat dit met zijn parelmoer. Wanneer deze blisterparel dan geoogst wordt snijden ze hem uit de schelp. De kern wordt verwijderd en het resterende opgevuld met een harde stof. Hierna wordt de achterkant gedicht met een stuk schelp. Deze bewerkte blisterparel noemt men een mabéparel en zo is het eerste kweekproces van zoetwaterparels ontstaan in de 13de eeuw in China.

De meeste parels worden tegenwoordig gekweekt. In de natuur komen ze o.a. voor in Sri Lanka, Zuid-India (Golf van Mannar), de Perzische Golf, Saoedi-Arabië, Iran, Oman. Pareloesters groeien op Tahiti en voor de kusten van Japan, Mexico, Panama en Californië. 
Voor een gekweekte zoutwaterparel wordt in een parelkwekerij een korreltje parelmoer in een oester gelegd. Na twee jaar of langer is een parel ontstaan die geoogst kan worden. Deze teeltwijze is door de Japanner Kokichi Mikimoto ontwikkeld en in 1896 gepatenteerd. Bij de zoetwaterparels wordt er geen parelmoer maar mantelweefsel ingebracht, deze worden dus zonder kern gekweekt. Het mantelweefsel lost op waardoor gekweekte zoetwaterparels geheel van parelmoer zijn.
Echte parels zijn een natuurproduct en daarom kostbaar, prijzen zijn variëren behoorlijk en zijn o.a. afhankelijk van de vorm, kleur, grootte en perfectie.

Voor de Romeinen stonden parels symbool voor macht, wijsheid en geluk. Ze waren gewijd aan de Godin Venus.  De Grieken wijden ze aan hun godin Aphrodite en men zei dat toen Aphrodite uit het zeeschuim werd geboren en aan land stapte, de waterdruppels die van haar afvielen parels waren. Tegenwoordig staat de parel symbool voor reinheid en onschuld.

Parels spelen ook in Outlander een rol in verschillende seizoenen. Ze duiken voor het eerst op in seizoen 1 wanneer Jamie tijdens hun huwelijksnacht een snoer parels aan Claire geeft die van zijn moeder Ellen Fraser is geweest. De ketting betekent voor James Fraser meer dan zomaar een sieraad, voor hem staat dit Schotse sieraad voor traditie, liefde en toewijding en toont hij hiermee aan mijn vrouw hoeveel hij van haar houdt: “They belonged to my mother, and now they belong to my wife. They are one of the few things I have left of her. Very precious to me, as are you, Claire.” Als Claire in seizoen 2 noodgedwongen terug gaat door de stenen, reizen de parels met haar mee en zien we ze terug in seizoen 3, als Claire, voordat ze terugreist naar de achttiende eeuw om Jamie te zoeken, de parels aan haar dochter Brianna doorgeeft. Brianna op haar beurt draagt de parels als zij trouwt met Roger McKenzie in seizoen 5. 

Tegenwoordig worden in sieraden veelal glasparels gebruikt, die verkrijgbaar zijn in veel verschillende kleuren en vormen. Voor fantasy sieraden en kostuum liefhebbers is dit een mooi betaalbaar alternatief vergeleken met echte parels die vele malen duurder zijn en niet altijd de gewenste kleur hebben. 

Bij dit verhaal maakte ik een lang parelsnoer van witte glasparels, afgewisseld met amberkleurige Swarovski kristallen. Je kunt de parelketting lang dragen op je Edwardian en 1920's kostuum of een dubbel dragen zoals Brianna op haar trouwjurk.